Một trong những điểm tạo nên tính hấp dẫn của ba đợt IPO ngành dầu khí trong quí 4 năm nay chính là tỷ lệ chào bán. Theo đó, tại BSR, PV Oil, PV Power, Chính phủ đều định hướng thoái vốn xuống dưới tỷ lệ chi phối và dự kiến nhanh chóng niêm yết sau cổ phần hóa.
Ba đợt IPO lớn
Trong kế hoạch cổ phần hóa sắp tới, đợt IPO của ba “ông lớn” ngành dầu khí là Công ty TNHH một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) dự kiến sẽ thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư. Đây là ba doanh nghiệp có giá trị tài sản lớn, hoạt động trong những lĩnh vực đặc thù và đều có những điểm hấp dẫn nhất định.
Với BSR, cuối tháng 5-2017, Bộ Công Thương đã chốt giá trị doanh nghiệp này tại thời điểm 31-12-2015 là 72.880 tỉ đồng, tương đương 3,2 tỉ đô la Mỹ, trong đó, giá trị phần vốn nhà nước hơn 44.934 tỉ đồng. BSR hiện là công ty con của tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), trực tiếp quản lý và vận hành Nhà máy Dung Quất. Năm 2015 và 2016, lợi nhuận sau thuế của BSR lần lượt đạt 6.170 tỉ đồng và 4.492 tỉ đồng, chỉ số ROE lần lượt đạt 21% và 14%. Thông tin từ doanh nghiệp cho biết, tám tháng đầu năm 2017, BSR ghi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng mạnh với lợi nhuận sau thuế đạt 4.002 tỉ đồng, gần bằng mức thực hiện cả năm 2016.
Đối với PV Power, lịch IPO dự kiến là trong tháng 12-2017. Giá trị doanh nghiệp tại thời điểm 31-12-2015 của PV Power được xác định thấp hơn so với BSR nhưng cũng là con số rất lớn (60.623 tỉ đồng). Vốn điều lệ của PV Power là 21.774 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu là 33.550 tỉ đồng. PV Power hiện là một trong ba trụ cột của ngành điện Việt Nam, quản lý và vận hành bốn nhà máy nhiệt điện khí, một nhà máy nhiệt điện than và ba nhà máy thủy điện với tổng công suất thiết kế 4.208 MW. Nhiệt điện khí là thế mạnh của PV Power. Trước mắt, PV Power đã được giao làm chủ đầu tư các dự án nhiệt điện khí lớn như Nhơn Trạch 3 (NT3), Nhơn Trạch 4 (NT4), Trung tâm Điện lực Kiên Giang...
Điểm cần lưu ý của PV Power là dù doanh thu những năm qua liên tục tăng trưởng nhưng lợi nhuận lại có xu hướng giảm. Năm 2016, lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp này giảm xuống chỉ còn 1.695 tỉ đồng so với mức trên dưới 3.000 tỉ đồng của giai đoạn 2014-2015. Ngoài ra, PV Power cũng đang vay nợ rất lớn với tổng các khoản nợ phải trả tại thời điểm cuối năm 2016 là 42.935 tỉ đồng, chiếm 61,57% tổng nguồn vốn. Biến động lãi vay và tỷ giá cũng là một rủi ro đối với PV Power khi rất nhiều các khoản vay dài hạn của công ty bằng ngoại tệ với lãi suất thả nổi.
Doanh nghiệp có quy mô vốn “khiêm tốn” nhất trong ba đợt chào bán của ngành dầu khí là PV Oil. Giá trị doanh nghiệp của PV Oil được xác định tại ngày 31-12-2015 là 10.342 tỉ đồng. PV Oil hiện là nhà bán lẻ xăng dầu lớn thứ hai ở Việt Nam, chiếm khoảng 20-22% thị phần, chỉ đứng sau tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex). Phân phối xăng dầu hiện là mảng có doanh thu lớn nhất, với tỷ trọng 75% tổng doanh thu của PV Oil. Bên cạnh thị trường nội địa, PV Oil đã mở rộng thị trường sang Lào, Singapore, Campuchia. Trong vòng năm năm tới, Ban lãnh đạo PV Oil lên kế hoạch chi hàng trăm triệu đô la Mỹ nâng số điểm bán hàng trên toàn quốc lên 1.500 điểm, gấp ba lần so với hiện nay, nhằm thực hiện mục tiêu chiếm 35% thị phần vào năm 2022.
Về hiệu quả kinh doanh của PV Oil, trong năm 2016, tổng công ty đạt doanh thu 39.000 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 626 tỉ đồng. Sáu tháng đầu năm 2017, PV Oil ước đạt doanh thu 23.439 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 200 tỉ đồng. Dù có tham vọng lớn nhưng thực tế cho thấy PV Oil hiện vẫn còn một khoảng cách lớn với đối thủ cạnh tranh trực tiếp hiện nay là Petrolimex. Sẽ không dễ để trong thời gian ngắn PV Oil có thể mở rộng mạng lưới một cách nhanh chóng cũng như giành thị phần từ Petrolimex.
Nhà nước sẽ không nắm giữ cổ phần chi phối
Một trong những điểm tạo nên tính hấp dẫn của ba đợt IPO trên chính là ở tỷ lệ chào bán. Theo đó, tại BSR, PV Oil, PV Power, Chính phủ đều định hướng thoái vốn xuống dưới tỷ lệ chi phối và dự kiến nhanh chóng niêm yết sau cổ phần hóa. Cụ thể, tại PV Oil, theo phương án cổ phần hóa đang chờ phê duyệt, Nhà nước sẽ chỉ giữ lại 35% vốn và chào bán xấp xỉ 65% ra thị trường. Trong đó, 50% dự kiến chào bán cho nhà đầu tư chiến lược và 15% thông qua IPO. Tại PV Power, tổng công ty dự kiến sẽ chào bán 20% cổ phần cho nhà đầu tư và chào bán 29% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược, Nhà nước sẽ giữ lại 51%, sau đó tiến tới thoái vốn xuống dưới mức chi phối trong giai đoạn 2019-2020.
Ở góc độ nhà đầu tư chiến lược, tỷ lệ thoái vốn cao sẽ giúp họ có thể mua cổ phần với khối lượng lớn và tham gia quản lý, điều hành công ty, thậm chí tiến tới nắm chi phối những doanh nghiệp năng lượng lớn nhất Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, việc sẵn sàng chào bán tỷ lệ cao và việc có tìm được người mua hay không là hai câu chuyện hoàn toàn khác nhau. Một số quy định hiện hành đang khiến việc tìm đối tác chiến lược trong ngành dầu khí trở nên khó khăn. Như trường hợp PV Oil là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Vì thế cổ đông chiến lược là nhà đầu tư nước ngoài muốn có quyền tham gia mảng bán lẻ xăng dầu thông qua mua cổ phần trong công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối thì phải tham gia đầu tư vào nhà máy lọc dầu. Điều kiện này không phải tổ chức nước ngoài nào cũng đáp ứng được.
Về yếu tố khách quan, thị trường chứng khoán tăng trưởng tích cực từ đầu năm có thể là yếu tố thuận lợi giúp thu hút nhà đầu tư cá nhân trong các đợt đấu giá cổ phần hóa. Giá dầu thế giới trong hai tuần gần đây đang cho thấy xu hướng phục hồi ngắn hạn, thậm chí có thể xác nhận lại xu thế tăng trung hạn. Nếu đà tăng này được duy trì, sức hút IPO từ các doanh nghiệp ngành dầu khí sẽ càng lớn hơn.
Ba đợt IPO lớn
Trong kế hoạch cổ phần hóa sắp tới, đợt IPO của ba “ông lớn” ngành dầu khí là Công ty TNHH một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) dự kiến sẽ thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư. Đây là ba doanh nghiệp có giá trị tài sản lớn, hoạt động trong những lĩnh vực đặc thù và đều có những điểm hấp dẫn nhất định.
Đối với PV Power, lịch IPO dự kiến là trong tháng 12-2017. Giá trị doanh nghiệp tại thời điểm 31-12-2015 của PV Power được xác định thấp hơn so với BSR nhưng cũng là con số rất lớn (60.623 tỉ đồng). Vốn điều lệ của PV Power là 21.774 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu là 33.550 tỉ đồng. PV Power hiện là một trong ba trụ cột của ngành điện Việt Nam, quản lý và vận hành bốn nhà máy nhiệt điện khí, một nhà máy nhiệt điện than và ba nhà máy thủy điện với tổng công suất thiết kế 4.208 MW. Nhiệt điện khí là thế mạnh của PV Power. Trước mắt, PV Power đã được giao làm chủ đầu tư các dự án nhiệt điện khí lớn như Nhơn Trạch 3 (NT3), Nhơn Trạch 4 (NT4), Trung tâm Điện lực Kiên Giang...
Điểm cần lưu ý của PV Power là dù doanh thu những năm qua liên tục tăng trưởng nhưng lợi nhuận lại có xu hướng giảm. Năm 2016, lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp này giảm xuống chỉ còn 1.695 tỉ đồng so với mức trên dưới 3.000 tỉ đồng của giai đoạn 2014-2015. Ngoài ra, PV Power cũng đang vay nợ rất lớn với tổng các khoản nợ phải trả tại thời điểm cuối năm 2016 là 42.935 tỉ đồng, chiếm 61,57% tổng nguồn vốn. Biến động lãi vay và tỷ giá cũng là một rủi ro đối với PV Power khi rất nhiều các khoản vay dài hạn của công ty bằng ngoại tệ với lãi suất thả nổi.
Doanh nghiệp có quy mô vốn “khiêm tốn” nhất trong ba đợt chào bán của ngành dầu khí là PV Oil. Giá trị doanh nghiệp của PV Oil được xác định tại ngày 31-12-2015 là 10.342 tỉ đồng. PV Oil hiện là nhà bán lẻ xăng dầu lớn thứ hai ở Việt Nam, chiếm khoảng 20-22% thị phần, chỉ đứng sau tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex). Phân phối xăng dầu hiện là mảng có doanh thu lớn nhất, với tỷ trọng 75% tổng doanh thu của PV Oil. Bên cạnh thị trường nội địa, PV Oil đã mở rộng thị trường sang Lào, Singapore, Campuchia. Trong vòng năm năm tới, Ban lãnh đạo PV Oil lên kế hoạch chi hàng trăm triệu đô la Mỹ nâng số điểm bán hàng trên toàn quốc lên 1.500 điểm, gấp ba lần so với hiện nay, nhằm thực hiện mục tiêu chiếm 35% thị phần vào năm 2022.
Về hiệu quả kinh doanh của PV Oil, trong năm 2016, tổng công ty đạt doanh thu 39.000 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 626 tỉ đồng. Sáu tháng đầu năm 2017, PV Oil ước đạt doanh thu 23.439 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 200 tỉ đồng. Dù có tham vọng lớn nhưng thực tế cho thấy PV Oil hiện vẫn còn một khoảng cách lớn với đối thủ cạnh tranh trực tiếp hiện nay là Petrolimex. Sẽ không dễ để trong thời gian ngắn PV Oil có thể mở rộng mạng lưới một cách nhanh chóng cũng như giành thị phần từ Petrolimex.
Nhà nước sẽ không nắm giữ cổ phần chi phối
Một trong những điểm tạo nên tính hấp dẫn của ba đợt IPO trên chính là ở tỷ lệ chào bán. Theo đó, tại BSR, PV Oil, PV Power, Chính phủ đều định hướng thoái vốn xuống dưới tỷ lệ chi phối và dự kiến nhanh chóng niêm yết sau cổ phần hóa. Cụ thể, tại PV Oil, theo phương án cổ phần hóa đang chờ phê duyệt, Nhà nước sẽ chỉ giữ lại 35% vốn và chào bán xấp xỉ 65% ra thị trường. Trong đó, 50% dự kiến chào bán cho nhà đầu tư chiến lược và 15% thông qua IPO. Tại PV Power, tổng công ty dự kiến sẽ chào bán 20% cổ phần cho nhà đầu tư và chào bán 29% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược, Nhà nước sẽ giữ lại 51%, sau đó tiến tới thoái vốn xuống dưới mức chi phối trong giai đoạn 2019-2020.
Ở góc độ nhà đầu tư chiến lược, tỷ lệ thoái vốn cao sẽ giúp họ có thể mua cổ phần với khối lượng lớn và tham gia quản lý, điều hành công ty, thậm chí tiến tới nắm chi phối những doanh nghiệp năng lượng lớn nhất Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, việc sẵn sàng chào bán tỷ lệ cao và việc có tìm được người mua hay không là hai câu chuyện hoàn toàn khác nhau. Một số quy định hiện hành đang khiến việc tìm đối tác chiến lược trong ngành dầu khí trở nên khó khăn. Như trường hợp PV Oil là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Vì thế cổ đông chiến lược là nhà đầu tư nước ngoài muốn có quyền tham gia mảng bán lẻ xăng dầu thông qua mua cổ phần trong công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối thì phải tham gia đầu tư vào nhà máy lọc dầu. Điều kiện này không phải tổ chức nước ngoài nào cũng đáp ứng được.
Về yếu tố khách quan, thị trường chứng khoán tăng trưởng tích cực từ đầu năm có thể là yếu tố thuận lợi giúp thu hút nhà đầu tư cá nhân trong các đợt đấu giá cổ phần hóa. Giá dầu thế giới trong hai tuần gần đây đang cho thấy xu hướng phục hồi ngắn hạn, thậm chí có thể xác nhận lại xu thế tăng trung hạn. Nếu đà tăng này được duy trì, sức hút IPO từ các doanh nghiệp ngành dầu khí sẽ càng lớn hơn.
Thời báo Kinh tế Sài Gòn
Relate Threads
